άκτα

Εκκλησιαστικά κείμενα της Δυτ. Εκκλησίας στα οποία περιγράφονται όλα τα γεγονότα τα σχετικά με τη ζωή, τη δράση και τα μαρτύρια των αγίων. Ο όρος προέρχεται από τη λατινική λέξη acta που σημαίνει πράξεις. Acta Sanctorum (Πράξεις αγίων). Τεράστια συλλογή της αγιογραφικής φιλολογίας που άρχισε να εκδίδεται το 1643 στην πόλη Αμβέρσα του Βελγίου από τους ιησουίτες Bolland, Papebroch και Heuschen. Μέχρι το 1794 οι Βολανδιστές (από τον Bolland), είχαν εκδώσει 52 τόμους. Το 1894 εκδόθηκε ο 64ος τόμος που φτάνει μέχρι τις 4 Νοεμβρίου. Η συλλογή αυτή είναι μεγάλης αξίας για την αγιογραφία και την εκκλησιαστική ιστορία, καθώς περιέχει όλες τις πληροφορίες σχετικά με τη ζωή των αγίων. Ολόκληρος ο τίτλος της είναι Acta Sanctorum quotquot toto orbe coluntur. Acta Martyrum (Μαρτυρολόγια).Τα εκκλησιαστικά συγγράμματα στα οποία περιγράφονται τα μαρτύρια των πρώτων χριστιανών αγίων. Χρονολογούνται από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες και αποτελούνται είτε από επίσημα έγγραφα, τα οποία περιέχουν τη δικαστική διαδικασία σχετικά με την καταδικαστική απόφαση, είτε από μαρτυρίες τρίτων που παραβρέθηκαν τη στιγμή του μαρτυρίου ή μετέφεραν σχετικές διηγήσεις άλλων. Από τα αρχαιότερα σχετικά κείμενα είναι το αναφερόμενο στον Πολύκαρπο της Σμύρνης (2ος αι.) και ο βίος και το μαρτύριο του Κυπριανού.

* * *

ἄκτα, τα (AM)

τα πεπραγμένα, γεγονότα, πράξεις.

[ΕΤΥΜΟΛ. < λατ. λ. acta-ōrum «πράξεις, πραχθέντα, πεπραγμένα, δημόσιες πράξεις».

ΠΑΡ. μσν. ἀκτολογῶ].